Reactie KNVG en NVOG op pensioenplannen Minister Koolmees

Eerst korting voorkomen en kans op indexatie verhogen

10 Puntenplan Minister Koolmees mist prioriteitstelling en draagvlak

De huidige pensioenimpasse kan alleen doorbroken worden als twee dingen eerst goed geregeld worden: voorkoming van de dreigende korting op de pensioenen en verruiming van de mogelijkheden tot indexatie van de pensioenaanspraken van werkenden en gepensioneerden. Dat stellen de gepensioneerdenkoepels KNVG en NVOG in een gemeenschappelijke reactie op het 10-puntenplan dat minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheidafgelopen vrijdag naar de Tweede Kamer stuurde.

 

Kansloze aanpak

In een brief aan de Tweede Kamer kondigde minister Koolmees vrijdag een 10-puntenplan aan, waarmee het kabinet alle noodzakelijke veranderingen in het pensioenstelsel tegelijkertijd en – als het niet anders kan – zelfstandig gaat aanpakken nu draagvlak voor gezamenlijke besluitvorming ontbreekt. Het 10-puntenplan omvat het ontwerp en de gedeeltelijke invoering in 2019 van vrijwel alle maatregelen die volgens eerdere SER-rapporten tenminste enkele jaren van invoering vragen.

KNVG en NVOG zijn van mening dat het kabinet met deze aanpak een doodlopende weg inslaat, die alleen maar leidt tot nog meer vertraging bij de totstandkoming van een nieuw pensioenstelsel. Zo’n veelomvattende aanpak zonder prioriteitsstelling en waarbij het brede draagvlak ontbreekt, is kansloos.

Prioriteiten eerst

KNVG en NVOG menen dat de huidige pensioenimpasse alleen kan worden doorbroken door niet alles in een keer te willen oplossen, maar eerst op basis van een breed draagvlak de juiste prioriteiten te stellen. Die prioriteiten liggen in 2019 voor wat betreft beide organisaties op twee punten.

Allereerst moet voorkomen worden, dat er in 2020 en 2021 sprake is van korting op de pensioenen ten gevolge van de regels voor het minimaal vereiste eigen vermogen van de pensioenfondsen. Het uitblijven van maatregelen ter voorkoming van deze kortingen zal leiden tot maatschappelijke onrust en verder afnemend vertrouwen in het pensioenstelsel.

Daarnaast moeten snel zodanige maatregelen genomen worden rond het financieel toetsingskader dat er weer ruimte ontstaat voor indexatie van pensioenen voor werkenden en gepensioneerden. Deze maatregelen leiden er weliswaar niet toe dat de indexatieachterstand, die veelal is opgelopen tot percentages tussen de 10% en 25%, weer wordt ingelopen, maar voorkomen in ieder geval verdere vergroting van de indexatie-achterstand en verdere afname van de koopkracht.
 

Breed draagvlak

KNVG en NVOG benadrukken dat invoering van een nieuw pensioenstelsel niet kan slagen zonder een breed maatschappelijk draagvlak. Er is een breed nationaal pensioenoverleg nodig, waarin ouderenorganisaties en jongerenorganisaties samen met sociale partners actief en op evenwichtige wijze betrokken worden in het besluitvormingsproces. Voor het creëren van draagvlak volstaat het niet dat gepensioneerden en jongeren, zoals de minister het formuleert, ‘hun inzichten kunnen inbrengen’.

Nadat kortingen zijn voorkomen en indexatie binnen bereik is gebracht, kunnen andere maatregelen uit het 10-puntenplan van de minister successievelijk worden aangepakt na instemming van het breed nationaal pensioenoverleg. Op die basis kunnen doorsneepremie en individualisering met behoud van collectieve elementen (beleggings- en langlevenrisico) ook worden vormgegeven.

AOW

KNVG en NVOG vinden het een gemiste kans van het kabinet om – los van de noodzakelijke wijzigingen in het pensioenstelsel – de in de eerdere pensioenonderhandelingen besproken aanpassingen en vaststellingsmethode van de AOW-leeftijd nu niet al door te voeren. Beide organisaties vragen minister Koolmees om het advies hierover van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Centraal Plan Bureau (CPB) op korte termijn te laten uitwerken en nog voor de zomer te komen met aanpassing van de wet.